«Վերարտադրվել» բառը դարձրել են «բոբո»

Վերջերս դարձյալ էլեկտրաէներգիայի թանկացման հարցով Բաղրամյան փողոցում իրավիճակը թեժ էր, պահանջներն էլ` անփոփոխ: Ցուցարարները փորձեցին փողոցը փակել, բայց հանդիպեցին ոստիկանների դիմադրությանը: Ի վերջո, այս վիճակը որքա՞ն պետք է շարունակվի, իշխանություններն ինչո՞ւ բավարար քայլեր չեն անում, որ լարվածությունը մեղմվի: Այս և այլ հարցերի շուրջ «Իրատեսը» զրուցեց ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՍԱՀԱԿՅԱՆԻ հետ:

«ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄՆԵՐԸ ՊԵՏՔ Է ՄԻՆՉԵՎ ՎԵՐՋ ՀԱՎԱՏԱՐԻՄ ՄՆԱՆ ԻՐԵՆՑ ՆՊԱՏԱԿԻՆ»

-Որևէ հարցով փողոց դուրս գալը, ցույցեր կազմակերպելը ցանկացած ժողովրդավարական երկրում ընդունված ձև են,- ասաց պարոն Սահակյանը:- Բայց դրանք պետք է լինեն բացառապես օրենքի շրջանակներում: Ինչ վերաբերում է իշխանության բավարար քայլերին, նախ պետք է քննարկենք, հասկանանք` ինչ քայլեր պետք է ձեռնարկվեն: Կառավարությունն արդեն հայտարարեց, որ բնակչության վրա թանկացումը չի անդրադառնա: Թե ինչը չի բավարարում, պետք է հարցնել ցուցարարներին:
-Կառավարության այդ որոշումը չի տարածվելու խոշոր բիզնեսի վրա: Բնականաբար, վերջինս էլ այդ թանկացման հետևանքով սեփական ապրանքի գինն է բարձրացնելու, և կրկին տուժելու է շարքային քաղաքացին:
-Դեպքերից առաջ ենք ընկնում և շղթայական զարգացումներ ենք կանխատեսում: Համբերենք, մինչև համապատասխան ստուգումները կավարտվեն, և վերջնական որոշումներ կկայացվեն:
-Ինչ-որ պահի սոցիալական այդ բողոքը քաղաքական երանգավորում ստացավ, սա որևէ օգուտ տվե՞ց խնդրի լուծմանը:
-Ցույցի առաջին ալիքը բավականին լավ կազմակերպված էր, անգամ ինքնամաքրման ճանապարհով էին գնում` չեզոքացնելով մարդկանց, ովքեր փորձում էին «հարամել» շարժումը: Այս փուլի պայքարը որոշակի հաջողություն ունեցավ: Եթե քաղաքացիական պայքար է, պետք է հստակ գնա մինչև վերջնանպատակ, բայց երբ այդ շարժումը կեսից դառնում է քաղաքական, առաջանում են բազմաթիվ խնդիրներ: Քաղաքական ուժերի դաշտն են մտնում, ոմանց շահերը բախվում են: Ընդհանրապես, քաղաքացիական շարժումը հստակ նպատակ ունի, ինչը կա՛մ իրականացվում է, կա՛մ ոչ: Բայց երբ այն տեղափոխվում է այլ դաշտ, տվյալ դեպքում` քաղաքական, շարժման ողջ գաղափարն իմաստազրկվում է և արժեզրկվում: Կարծում եմ, քաղաքացիական շարժումները պետք է մինչև վերջ հավատարիմ մնան իրենց նպատակին: Հետո կարող են հավաքվել այլ հարցով ու բողոքի ձայն բարձրացնել քաղաքական կամ սոցիալական խնդիրներով:

«ՀԵՌՈՒ ԵՆՔ ԱՅՆ ԿԱՐԾԻՔԻՑ, ԹԵ ՀՐԱՊԱՐԱԿՎԱԾ ՏԵՔՍՏԸ ԿԱՏԱՐՅԱԼ Է»

-Անդրադառնանք այս աշնան ամենաթեժ թեմային` սահմանադրական բարեփոխումներին: Որպես ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, կտեղեկացնե՞ք` ո՞ր փուլում են աշխատանքները, ո՞ր հարցերն են ուշադրության տիրույթում:
-Արդեն գիտեք, որ սահմանադրական բարեփոխումների նախագիծն ԱԺ-ում է: Այս հարցի քննարկումը նման չէ սովորական օրենքների քննարկման ընթացակարգին, այսինքն, չի անցնելու առաջին, երկրորդ, երրորդ ընթերցումներ: Հետևյալ կերպ է ընթանալու. քննարկում է հանձնաժողովը, դրական եզրակացություն է տալիս, լիագումար նիստում քննարկվում է, նախագահի ներկայացուցիչը դադար է վերցնում, որպեսզի հնչեցված կարծիքներն ամփոփեն, ներկայացնեն հիմնական նախաձեռնողին` հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանին: Դրանից հետո իրենց ընդունելի տարբերակներն ուղարկում են նորից ԱԺ, բայց ոչ թե քննարկման, այլ արդեն միանգամից քվեարկության: Այսօր մեր խնդիրն է սահմանադրական բարեփոխումների նախագծի քննարկումը ԱԺ-ում արագ և գրագետ կազմակերպել: Այս պատճառով էլ սեպտեմբերի 4-ին հանրային քննարկում կազմակերպեցինք` լսումներ: Բոլորի կարծիքները հանձնաժողովը կամփոփի և լիագումար նիստում կրկին կբարձրաձայնի:
-Չնայած քաղաքական օրակարգը հագեցած է սահմանադրական բարեփոխումների շուրջ քննարկումներով, բայց հանրությանը, կարծես, դա բացարձակ չի հետաքրքրում, ավելի մեղմ ասած, այս հարցը տասներորդական է համարում: Սա չի՞ մտահոգում խորհրդարանական մեծամասնությանը:
-Երբ հայտարարվեց բարեփոխումների մասին, քաղաքական ուժերը դրանում զուտ քաղաքական շեշտադրումներ դրեցին: Հանրության համար պարզ չէր` եթե փաստաթուղթ չկա, ի՞նչն են քննարկում: Ես, որպես պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ, մարզերում այս հարցով քննարկումներ եմ անցկացրել, մարդկանց հիմնական հարցադրումն այն էր, թե ինչ ենք փոխում, Սահմանադրությունը փոխելուց հետո իրենց կյանքը բարելավվելո՞ւ է: Եթե Սահմանադրության մեջ գրված չէ, որ գազի կամ լույսի գինը պետք է իջնի, կարող է հանրության համար հետաքրքրություն չներկայացնել: Բայց հանրության այն հատվածը, որը հետաքրքրված է այս բարեփոխումներով, տեքստի հրապարակումից հետո ակտիվ քննարկման դաշտ է մտել: Այս մասին են վկայում լսումներին հանրային ներկայացվածությունը և բուռն քննարկումները:
-Քաղաքական գործիչները պնդում են, որ հրապարակված տեքստում շատ հոդվածներ ենթատեքստեր ունեն, տողատակերում այլ բան է հասկացվում: Որպես իրավաբան, ո՞րն է Ձեր դիտարկումը, մասնագիտական հանձնաժողովն ինչպե՞ս է աշխատել:
-Մասնագիտական հանձնաժողովը բավականին մեծ ու ծավալուն աշխատանք է կատարել, բազմաթիվ երկրների փորձն է ուսումնասիրել: Եթե մեկ հոդվածից բաղկացած որևէ նախագիծ դնենք շրջանառության մեջ, կգտնվեն մարդիկ, ովքեր իրենց մոտեցումները կներկայացնեն, ու դա ևս կյանքի իրավունք կունենա: Ինքս 54-55, ՀՀԿ-ի իմ գործընկերները ևս շուրջ 300-ից ավելի առաջարկություններ ենք ներկայացրել: Մասնագիտական հանձնաժողովն էլ, մենք էլ հեռու ենք այն կարծիքից, թե հրապարակված տեքստը կատարյալ է: Մենք մտադիր ենք ԱԺ-ից առավել շտկված, քրիստոնեական տեսքի բերված նախագիծ ուղարկել նախագահին: Այնպես որ, կան կետեր, որոնց հետ համաձայն չեմ, որոշ տեխնիկական խնդիրներ ևս պիտի կարգավորվեն:
-Տեղեկություն եղավ, որ տեքստի վրա աշխատել են երկու «թևեր»: Տեքստը կարդալիս այդպիսի տպավորություն ստացե՞լ եք:
-Չեմ կարծում, որ հստակ երկու թևեր են եղել, պարզապես մոտեցումների տարբերություն կարող է լինել: Սահմանադրությունը պետք է տեղ թողնի նաև, որ օրենքներով մյուս հարցերն ավելի ճկուն կարգավորվեն` սկսած ԱԺ կանոնակարգ-օրենքից, մինչև Ընտրական օրենսգիրք: Սահմանադրությունը սահմանում է հիմնական սկզբունքները, մնացածը օրենքներն ու ենթաօրենսդրական ակտերն են կարգավորում:
-Հրապարակված տեքստում ո՞րն է ամենախնդրահարույց հոդվածը:
-Հավանաբար 89-րդ հոդվածը, որն առնչվում է կայուն մեծամասնությանը, թե ինչպես է այն ձևավորվում: 2009-2010 թթ. քաղաքական կոնսուլտացիաներից հետո ակնհայտ դարձավ, որ քաղաքական ուժերը հիմնականում երկու-երեք գաղափար են առանձնացնում, դրանց թվում` համակարգային փոփոխությունների պահանջը, ինչը հնարավոր է միայն սահմանադրական բարեփոխումներից հետո:

«ՄԻԱԿՈՂՄԱՆԻ ՈՉԻՆՉ ՉԻ ԼԻՆՈՒՄ»

-Ընդդիմադիրները չեն դադարում պնդելուց, որ այս ողջ գործընթացը մեկ նպատակ ունի` իշխանության վերարտադրություն: Նոր Սահմանադրությունը լուծում է նաև ա՞յս հարցը:
-«Վերարտադրվել» բառը դարձրել են «բոբո»: Բոլոր կուսակցություններն էլ փորձում են վերընտրվել, իսկ վերընտրողը ժողովուրդն է: Երբ ընդդիմությունից նման տեսակետ եմ լսում, այնպիսի տպավորություն ունեմ, թե Սահմանադրության 85-րդ հոդվածը սահմանում է, որ ՀՀԿ-ն առաջիկա տասը տարում լինելու է կայուն մեծամասնություն: Այնինչ բոլոր մեխանիզմներն ստեղծված են, որ ժողովուրդը գնա ու ընտրի կայուն մեծամասնությանը: Պետք չէ քաղաքական շեշտադրումներով ժողովրդին թյուրիմացության մեջ գցել: Ընդդիմությունը մշտապես վերահսկողական մեխանիզմներից է խոսում, հրապարակված տեքստից պարզ է դառնում, թե որքան շատ վերահսկողական գործառույթներ են տրված ընդդիմությանը:
-Ընդդիմությունը պատրաստվում է «Ոչ»-ի ճակատով տապալելու այս բարեփոխումները: Ի դեպ, Լևոն Տեր-Պետրոսյանն էլ պատրաստվում է այս հարցով մարդկանց փողոց հանելու:
-Ես գերադասում եմ առաջին նախագահի ասածները չմեկնաբանել, ով մի օր հանկարծ բացել էր անձնագիրը ու պարզել, որ չի կարող մասնակցել ՀՀ նախագահի ընտրություններին: Մենք ինքներս «Հանրաքվեի մասին» օրենքով «Ոչ»-ին բավականին մեծ լիազորություններ ենք տվել, այլ խոսքով` գրեթե հավասար պայմաններում են «Այո»-ն և «Ոչ»-ը: Եթե ձեռնարկել ենք այս փոփոխությունները, ուրեմն հասկացել ենք, որ միակողմանի ոչինչ չի լինում: Ժամանակն է, որ հասկանանք` «այո»-ի ու «ոչ»-ի մեջտեղում է ճշմարտությունը:

Զրույցը` Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ